zapora, pot. tama, betonowa lub ziemna budowla piętrząca z upustami, dzięki której powstaje sztuczny zbiornik wodny.Przegradza dolinę rzeki, niekiedy podpiętrza jezioro. Zapory mogą być ziemne, betonowe, rzadziej kamienne. zapory betonowa to budowla piętrząca wodę na wys. ponad 15 m; budowla o niższym piętrzeniu to jaz. Wśród z. betonowych rozróżnia się z.: ciężkie, półciężkie i lekkie, a ze względu na kształt — z. łukowe-ciężkie i łukowe. Zapory ciężkie są masywnymi budowlami, przeciwstawiającymi swój ciężar parciu poziomemu spiętrzonej wody; największa taka zapora na świecie to Grande Dixence, a w Polsce — właśnie Solina. Z. ziemna to budowla piętrząca przystosowana do stałego, bez względu na swoją wysokość, piętrzenia wody; zasadniczym elementem piętrzącym tej zapory jest korpus ziemny zapory mający kształt trapezoidalny o szerokiej podstawie. Zapory buduje się z przelewami regulującymi przepływ wody, śluzami umożliwiającymi żeglugę, przepustami dla tratew (drewna) i przepławkami dla ryb. Dzięki zaporom można magazynować wodę w czasie opadów i pobierać ją w czasie suszy, można przyjmować fale powodziowe, nie dopuszczając do powodzi; zmagazynowaną wodę często wykorzystuje się do celów energ. przez dobudowanie do zapory elektrowni wodnej. Najstarszym zachowanym fragmentem zapory są ruiny w Sadd al-Kafara (ok. 2500 p.n.e.); pierwszą zaporę na ziemiach pol. zbudowano 1848 w Mylof (ob. Zapora, woj. kujawsko-pomor.) nad Brdą. Największy na świecie zespół zapór ziemnych znajduje się na terenie Holandii (Delta-Plan). W latach 1960–90 rozwój gosp. i dążenie do ograniczenia zanieczyszczania atmosfery przyczyniły się budowy wielu zapór (okres ten zw. nawet erą budowy zapór). Obecnie zapory są budowane gł. w celu ochrony przeciwpowodziowej (mniejsze zapory); wyjątkiem jest Zapora Trzech Przełomów (zapora betonowa, wys. 185 m) na rz. Jangcy w Chinach; zbiornik wodny o pojemności 39,3 km3 ma chronić przed skutkami powodzi obszar delty rzeki zamieszkany przez ok. 15 mln ludzi, a także Wielki Kanał.

Przy zaporze znajduje się hydroelektrownia wodna szczytowo pompowa z czterema turbozespołami typu Francisa o mocy zainstalowanej: obecnie 136 MW po modernizacji 200 MW i produkcji rocznej 112 GWh. Do budowy zużyto 820 tysięcy metrów sześciennych betonu, przeznaczając na jego wyprodukowanie 1,7 miliona ton kruszywa, oraz 200 tysięcy ton cementu. Zapora waży ok. 2 mln ton. Objętość betonu wynosi 760 tys. m³. Całość jest podzielona na 43 sekcje. Na 4 poziomach wewnątrz konstrukcji biegną galerie komunikacyjno- kontrolne o łącznej długości 2 km. Nadmiar wody odprowadzany jest przez 2 strome kanały spustowe, co sprawia, że zrzut wody wygląda bardzo efektownie.