Pamięć miejsca

Projekt Mikołaja Grynberga "Auschwitz - co ja tu robię?" ma na celu stworzenie warunków do międzypokoleniowego
i międzykulturowego dialogu na temat Holocaustu. Projekt jest głosem w międzynarodowej dyskusji o przyszłości Miejsc Pamięci. Porusza temat analizy zjawiska polityki wizualnej i potrzeby ciągłego oswajania Holocaustu przez pokolenia bezpośrednio tą tragedią niedoświadczone. Pogłębia poczucie wspólnego dziedzictwa kulturowego i historycznego odbiorców, pomaga zrozumieć im swoją rolę w Europie, do której przynależą, zarówno dzisiejszej, jak i przyszłej. Na całość przedsięwzięcia składa się wystawa fotografii, publikacja, program edukacyjny oraz portal internetowy.

Muzeum Auschwitz-Birkenau jest najczęściej odwiedzanym muzeum w Polsce. Wystawa "Auschwitz - co ja tu robię?", dzięki sztuce rozmowy oraz fotografii, stwarza ramy do podjęcia otwartej dyskusji i zastanowienia się, dlaczego tam jeździmy, dlaczego ciągle odwiedzamy miejsce, które i tak nie da o sobie zapomnieć?

Wystawę tworzą nieostre fotograficzne portrety osób odwiedzających Miejsce Pamięci Auschwitz-Birkenau oraz zdjęcia obejmujące architekturę byłego nazistowskiego obozu. Fragmenty rozmów Mikołaja Grynberga z odwiedzającymi Muzeum, kluczowe i stanowiące o wyjątkowości projektu, funkcjonują w ramach wystawy w formie przestrzennej instalacji dźwiękowej.

Mówią oni:

- Jak oglądam starych ludzi na przedwojennych fotografiach, to myślę: mam nadzieję, że mieli szczęście umrzeć przed tym wszystkim.

- Trzeba chronić pamięć o tym, co tu się wydarzyło.

- Jak?

- Nie wiem. To jest nasze wyzwanie.

- Mam niepełnosprawne dziecko. Cały czas myślę, że nie dałabym się od niego oddzielić. Sama bym je zaniosła do gazu.

Głównym celem rozmów Mikołaja Grynberga z odwiedzającymi było uzyskanie odpowiedzi na pytanie, dlaczego przyjeżdżają do Miejsca Pamięci, „co tam robią?”. Artysta, poprzez konfrontację ze zwiedzającymi, podjął próbę samodzielnego zmierzenia się z tym trudnym pytaniem. Nagrania wykorzystane w ramach wystawy powstały w czasie akcji: w Domu Spotkań z Historią w Warszawie (19 czerwca 2010) oraz, we współpracy z RADIOFONIĄ, w Galerii Pauza w Krakowie (27 i 29 lipca 2010).

Towarzysząca wystawie publikacja "Auschwitz - co ja tu robię?" zawiera 100 fotografii Mikołaja Grynberga. 70 z nich to portrety osób odwiedzających Miejsce Pamięci Auschwitz, wykonane w sposób dający efekt zamglonego, niewyraźnego obrazu. Kolejne 30 fotografii to swoista obserwacja i ilustracja emocji - dokument przedstawiający były obóz koncentracyjny i zagłady, pokazujący, że można opowiedzieć o historii tego miejsca współczesnymi środkami artystycznymi. Publikacja prezentuje fotografie uzupełnione słowem - komentarzem płynącym z głębokich i prawdziwych odczuć osób tam przyjeżdżających, jak i samego artysty.

Poprzez swoją nowatorską formę i silny emocjonalny ładunek projekt jest intymną próbą odpowiedzi artysty na pytanie: „Co ja tu robię?” i uzyskania - poprzez rozmowy z innymi odwiedzającymi Auschwitz oraz fotografowanie - odpowiedzi: „dlaczego Ty tu jesteś?”. Projekt przebiega wielopłaszczyznowo, publikacja jako rzeczowa dokumentacja nie tylko odwołuje się do przeszłości, ale przed wszystkim pyta o teraźniejszość i przyszłość. Tekst "Przewodnik" Pani Anny Sommer, przewodniczki Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau, otwiera książkę. Wywiad z Mikołajem Grynbergiem, autorstwa Justyny Sobolewskiej, wprowadza czytelnika w świat artysty, opowiada jego osobistą historię. Książka dostępna jest w Księgarni Internetowej Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau (www.auschwitz.org.pl).

Mikołaj Grynberg - z wykształcenia psycholog, fotografią zajmuje się od 20 lat. Brał udział w licznych wystawach zbiorowych i indywidualnych, zarówno w kraju, jak i za granicą. Tematem głównym jego fotografii są emocje, wyrażane poprzez różne techniki, oraz na różnorakie sposoby. Premierowa podwójna odsłona wystawy Mikołaja Grynberga "Auschwitz - co ja tu robię?" odbywa się równolegle w Krakowie w Galerii Pauza (6.08 - 26.09.2010) oraz w Warszawie w CSW Zamek Ujazdowski (24.09 - 24.10.2010).

www.auschwitz.grynberg.pl

Mikołaj Grynberg "Auschwitz - co ja tu robię?"

CSW Zamek Ujazdowski

ul. Jazdów 2, Warszawa

Otwarcie wystawy: piątek 24 września, godz. 18.00

Wystawa czynna do 24 października