Przeciętność wg Zorka Project

Od 26 sierpnia w Gdańskiej Galerii Fotografii (ul. Grobla I 8/11, Gdańsk) będzie można poobserwować zjawisko jakim jest przeciętność w wydaniu polskim, czeskim oraz rosyjskim. W tej socjologiczno-kulturowej obserwacji pomagają kolorowe zdjęcia dwóch kobiet – Moniki Redzisz i Moniki Bereżeckiej, stanowiących grupę Zorka Project.

 

 

„Przeciętni” to autorski projekt grupy fotograficznej Zorka Project (Monika Bereżecka, Monika Redzisz), realizowany od 2008 roku. Jest swego rodzaju współczesnym zapisem socjologicznym, modelem do zbadania sąsiadujących ze sobą społeczeństw pod kątem ich narodowego i indywidualnego poczucia przeciętności. Na wystawie znajdują się kilkadziesiąt portretów fotograficznych osób, które uznały siebie za postaci zwyczajne, oraz teksty ilustrujące obraz, opracowane przez Monikę Redzisz. W trakcie projektu okazało się, że pojęcie przeciętności we współczesnych czasach nie jest jednoznacznie negatywne. Jego interpretacja zależy od stopnia wykształcenia, statusu materialnego, światopoglądu. Polskie (2008), rosyjskie (2010) i czeskie (2011) sesje pozwoliły na stworzenie interesującego albumu różnorodnych postaw. Autorki dowiodły, że bohaterów fotografii – przedstawicieli od wieków sąsiadujących narodów – łączy więcej niż można było przypuszczać. Choć dzieli przeszłość, to wiąże po-transformacyjna współczesność: podobne marzenia, wyrażane uczucia, potrzeba bliskości, wiara i chęć przynależności do grona… choćby przeciętnych, ale Europejczyków. Barwne portrety o charakterze dokumentalnym pozwalają na porównania, ale są też pochwałą codzienności. Bez retuszu i upiększeń spoglądają na nas całe rodziny, partnerzy, samotni mężczyźni i kobiety z dziećmi. Autorki zawsze fotografują postaci w bezpośrednim kontakcie z kamerą, spojrzenie w obiektyw wyzwala bowiem napięcie, dzięki któremu wierzymy w prawdziwość tego przekazu. Szczególnie jest to widoczne w przewrotnie zatytułowanym cyklu Przeciętni. Nabór do projektu każdorazowo odbywał się poprzez prasowy anons. Efektem jest realizacja bogatego w typy ludzkie cyklu, gdzie ujawniła się skłonność artystek do umiejętnego wydobywania skrywanych osobowości. Wystawa w Gdańskiej Galerii Fotografii będzie premierowym pokazem wszystkich części cyklu jednocześnie, towarzyszy jej katalog z tekstem prof. Bogdana Wojciszke.

Zorka Project to jedna z najciekawszych polskich, współczesnych grup fotoreporterskich, istnieje od 2000 roku, tworzą ją warszawianka Monika Redzisz (rocznik 1974) i pochodząca z Gdańska Monika Bereżecka (rocznik 1974). Prezentują nurt tzw. nowego dokumentalizmu w fotografii. Obie są absolwentkami Wydziału Komunikacji Medialnej – Fotografii ASP w Poznaniu, Redzisz – także Filozofii na Uniwersytecie Warszawskim. Zainteresowane głównie socjologicznym portretem, przełamują społeczne tabu w zakresie medialnego wizerunku kobiet i mężczyzn, ról społecznych i płciowych. Tematem ich cykli są często marginalizowane społeczności mniejszościowe, na przykład np. drag queen, uchodźcy (m.in. w cyklu Wietnamczycy z 2001), jak również grupy zawodowe: kierowcy tirów, pracownicy cyrku, tramwajarki, kulturyści. Autorki publikują w prasie codziennej, między innymi w: „Gazecie Wyborczej" (dodatek „Wysokie obcasy”, „Rzeczpospolitej", „Życiu Warszawy", magazynach: „Polityce", „Aktiviście”, „Playboyu", „Vivie", „Zwierciadle", jak również w branżowej prasie artystycznej poświęconej fotografii: „Pozytyw", „Fototapeta", „Biuletyn fotograficzny”. Ich prace były prezentowane w wielu polskich (m.in. w Narodowej Galerii Sztuki Zachęta i CSW Zamek Ujazdowski) i zagranicznych galeriach. Były stypendystkami Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Instytutu Adama Mickiewicza, laureatkami nagród Journalist Award (2004) i Nikon Award (2005). Autorki mieszkają i pracują w Warszawie. Wystawa jest jedenastą prezentacją w cyklu Feminoteka, przygotowanego przez Gdańską Galerię Fotografii Muzeum Narodowe w Gdańsku.